Her büyük servetin arkasında bir suç gizlidir. Balzac’a ait olan bu söz, Mario Puzzo’nun Baba adlı kitabının girişinde bulunur. Bu sözün tam tersi de doğrudur. İçinde suçları ve suçluları barındıran ilişkilerin yolu, büyük servetin ve sermayenin yolu ile aynıdır. Bu ilişkiler ne kadar karmaşık, ne kadar örtülü, ne kadar karartılmış olursa olsun. Karşı karşıya olduğun manzarayı görmek için yapman gereken şey basittir: Parayı takip et.

Eski imparatorluklar artık yerini sermaye imparatorluklarına bıraktı. Parayı yönetenler bireyi, toplulukları, ülkeleri ve dünyayı yönetiyor. Bu bir sır ya da komplo değil. Bunun en somut delili ise suçun serbest olduğu bir sektör. Uyuşturucu tüccarlarının, silah kaçakçılarının, köle satıcılarının ortağı olan ancak hiç bir üyesi tutuklanmayan bir sektör: Bankacılık sektörü.

Bankaların karıştığı bazı skandallar

2016 Kurumlar vergisi sonuçlarına göre Kurumlar Vergisi sonuçlarına göre; Türkiye’de en çok vergi ödeyen ilk 10 şirketten 8’i banka. Bu aynı zamanda en çok kâr eden şirketlerin de ilk 8’ini bankalar oluşturmakta. Bankaların ilgi çeken ve sempatik tv reklamları, yüzü güzel ve ağzı cerbezeli olan müşteri temsilcileri madalyonun görünen ve legal tarafı. İşin bir de karanlık ve kirli tarafı da var. 2018’de Financial Times’ın(1) yayınladığı bir rapora göre;

Bankacılık sisteminde aklanan kara para miktarı tamı tamına 2 trilyon dolar civarında. Bu para miktarı içinde; insan kaçakçılığı, organ ve silah ticareti, uyuşturucu ve terör trafiği gibi birçok organize suçun can damarı bulunmakta. 2012 yılında HSBC’nin Meksika ve ABD’de uyuşturucu kartellerinin paralarını akladığı ortaya çıktı. Bunu da şöyle yapıyorlardı. Bankanın bir şubesi, yüklü miktarda nakit parayı kaynağını sorgulamadan bir kişiden alıyor ve oluşturduğu bir hesaba yatırıyordu. Bu hesaptan açılmış yeni hesaplara paylaşılan para, ardından bir offshore hesabına aktarılarak toplanıyordu. Böylece offshore hesabında toplanan para, ilk kaynağı takip edilemeyecek şekilde açılmış, onlarca küçük banka hesabı oluyordu.

2018’de çıkan bir başka habere göre; Danske Bank’ın(2) Estonya’daki birimlerinde 234 milyar dolar kara para aklandı. Avrupa Bankaları kara para aklama cennetine dönerken, bu suçlar mahkemede keşinleşirken, bu suçu işleyen bankacılar, para cezası dışında hiçbir ceza almadılar. Aslında bu iki bankanın örneği, bankacılık sektörünün yasalar karşısında adı konmamış dokunulmazlığını çok iyi açıklıyor. 2015 yılında; aralarında J.P Morgan, Citigroup ve Bank of America’nın da bulunduğu 6 banka, döviz piyasalarını manipüle etmek suçundan yargılandıkları davaları kaybettiler.(3) Resmi olarak hırsızlık suçu işleyen bu bankalardan, tek bir kişi tutuklanmadı. Yalnızca 5.7 milyar dolar cezası kesildi.

Sayısız kara para aklama skandalı, sayısız döviz piyasası ve manipülasyonu suçlarına katılan bankacı suç ortakları, bugüne kadar hiçbir hapis cezası almadı. Yakalanana kadar bu suçları işliyor, yakalandıktan sonra da para cezası ödeyip, kaldıkları yerden devam ediyorlar. Bu tam anlamıyla bir ankebut ağı, dünyayı saran bu ağ, elinde bulundurduğu medya sektörü ile istediği haberi görmezden gelip, istediği haberi soslayıp kitlelere sunmakta. Yine aynı şekilde, destekleyip fonladıkları siyasetçilere istedikleri yasaları çıkartmaktalar. Bursları ve özel olarak kurdukları enstitülerle, kendilerine kalifiye eleman yetiştirdiler. Bu kalifiye elemanların da zaaflarını kullanarak, ihanetlerini önlediler.