Bismillahirrahmanirrahim
Gaybın anahtarları Allah’ın katındadır, onları O’ndan başkası bilemez. Karada ve denizde olanı da O bilir. O’nun ilmi dışında bir yaprak dahi düşmez. Yerin karanlıkları içindeki tek bir tane, yaş ve kuru her şey apaçık bir kitapta (Levh-i mahfuz’da) yazılmıştır. (En’am Suresi 59. ayet Türkçe meali) Sadakallahul azim
Volkanlar ve Magma
Volkanlar, her ne kadar bir felaket, afet gibi gösterilse de, volkanik faaliyetler ekosistem için önemli görevler üstlenmektedir. Bu volkanik faaliyetler, yeni bir bitki örtüsünün, yeni canlı türlerinin, hatta bazen okyanus ortasında bir adanın oluşmasında ana etken olabiliyor. Yerleşim bölgelerinde yaşanan volkanik faaliyetler, yerleşim bölgelerine zarar vermesi ve insanların o bölgeyi terk etmelerine sebep olabilir. Ancak doğanın kendini düzenlemesi için volkanik faaliyetler son derece önem teşkil etmektedir.
Yerkabuğu’nun derinliklerinde veya Üst Manto’da çok yüksek sıcaklıklarda ergiyen malzeme (magma) yeryüzüne yükselirken, ya derinde kalarak yavaş yavaş veya yüzeye âniden çıkarak hızla soğur. Bu ikinciler volkanik kayaçları oluşturur.
Volkanlar karada veya su altında (okyanus, deniz, göl tabanında) oluşabilir. Yerküre iç ısısının bir kısmını bu yolla Atmosfer’e ve Hidrosfer’e (denizler, okyanuslar) atar. Fakat asla tamamen soğumaz. Çünkü radyoaktif elementlerin ışın, tanecik yayması ve parçalanmasıyla sürekli ısı üretilir.
Yeryüzündeki karalara kıta levhası, okyanus tabanlarına da okyanus levhası denir. Magmanın yeryüzüne çıkma şekli, kimyasına, sıcaklığına ve gaz miktarına bağlıdır. Okyanus levhalarının altındaki derinliklerde Üst Manto’nun kısmen ergimesiyle oluşan magma, silisyumca fakir olduğundan akışkandır. Patlamanın az görüldüğü bu volkanların malzemesi bazalttır. Bazaltlar diş macunu tüpünden macunun çıkışına benzer şekilde okyanus-ortası kırık hattından çıkıp katılaşır (yastık lavlar). Sıcaklığı 300–400 ˚C’yi bulan ve kimyası değişen bu noktalarda ortamın ekolojik şartlarına uygun bitki ve hayvan toplulukları yaratılmıştır. Şimdi sizlere bu volkanik faaliyetlerin, okyanuslardaki etkilerini, görseller vasıtasıyla sizlere anlatmaya çalışalım.
1-) Okyanusun içinde sıcak volkanik bir patlama başlıyor.
2-) Yeteri kadar patlama olduğunda büyük bir ada oluşabilir.
3-) Çoğu tropik ada bu şekilde oluşur.
4-) Oluşumu bitmiş ve şekillenerek içine çökmüş volkanik bir ada.
5-) Bazı adalarda yanardağ patlaması devam eder.
6-) Asfalt yolları yakan lavlar.
7-) Lavlar yeni bir hayata yer açmak için bir çok yeri yakıp yıkar.
😎 Lavlar denizlere doğru da akar.
9-) Binlerce derecelik lav kütleleri soğuk suyun altında patlamaya devam eder. Bu kütleler ileride binlerce canlıyı barındıracak rengarenk resifleri oluşturacaklar.
10-) Bazı ada kuşları yanardağ ısısına yumurtalarını gömerler.
11-) Bu sıcak topraklar 34 derecelik kuluçka ısısını temin eder.
12-) Üst tabakadaki lavlar soğurken alttan sıcak lav akışı devam eder.
13-)Yerin altından akan lavlar geniş kanallar oluşturur. Tatlı su barındıran bu kanallara adadaki ağaçlar köklerini salarak beslenir.
Zamanla soğuyan lavlar üzerinde insanlar, kuşlar, sular veya kasırgalar tarafından taşınan bitki tohumları yeşermeye başlar ve büyük bir orman oluşur. Adaya canlılık gelmesiyle birlikte çok çeşitli bitki örtüsü ve bu bölgeye özgü farklı hayvan türleri ortaya çıkar.
14-) Yeşil okyanus kaplumbağası gibi…
15-) Yediği kumları süzerek dışkı ile atan papağan balığı gibi…
16-) Ya da farklı şekil ve renklerlerde tropikal balıklar gibi…
17-) Yumurtalarını suya püskürten bu dev istiridye gibi…
18-) Toprak bulunmayan bu yeni adalar ölen istiridye kabukları ile kaplanır.
19-) İstiridye kabukları üzerinde yeşeren ağaç ve canlılar çoğalırken, bu canlıların ölen artıkları zamanla büyük bir toprak tabakası oluşturur
20-) Bazı tropik adalar deprem nedeniyle çökerek yüzlerce doğal havuzlar oluşturur. Okyanustan soyutlanmış bu havuzlarda denizanaları gibi milyarlarca canlı koloni yaşayabilir.
Bu kadar sistematik bir şekilde yaşanan döngü. Bizleri şu soruyu sormaya teşvik ediyor: “Akıllı insanlığın dahi çok az bir kısmını çözebildiği bu büyük sistemin, tabiat tarafından oluşturulması hiç mümkün müdür?”
