Gördüğünüz araç aslında ne tam olarak hava aracı ne de su aracı. Aslında Sovyet lideri Nikita Kruscev’in yakın arkadaşı Aerodinamik Uzmanı Rostislav Alekseyev’in geliştirdiği ve Ekranoplan olarak isimlendirdiği yeni bir tür hava taştıydı. Ruslar özellikle soğuk savaş sonrası geliştirildiği hızlı ve işlevsel savaş aracı Ekranoplan, sürekli olarak denizin 15-20 metre kadar üzerinde uçuyor, hızlı hareket edebiliyor ve daha az yakıt tüketiyordu. 1960′ların ortasında Amerikan casus uyduları tarafından tesadüfen tespit edilene kadar varlığından kimse haberdar değildi.
İşin en ilgi çekici ve ilginç tarafı da, tam olarak havada olmadığı için hem hava radarları hem de tam olarak su üzerinde olmadığı için denizaltı sonar, radarları tarafından da tespit edilemiyordu. Değişik modelde Ekranoplanlar, Sovyet donanması tarafından uzun yıllar asker (aynı anda 400-500 kişi) ve mühimmat (bir seferde yüzlerce ton) taşımak için kullanıldı.Soğuk savaşın bitimi ile maliyetleri ve bakımsızlık sonucu proje askıya alındı.Ekranoplanların en büyük handikapı, dalgalı denizlerde uçuşunun riskli olması.
Ekranoplan, ilk olarak Rusların hazar denizinde hızlı nakliyat yapabilmek amacıyla geliştirilip üretilen, deniz seviyesindeki muazzam kararsız bölgede (muazzam kararsız bölge : dünya üzerindeki en kararsız bölge hava su aracıdır. eğer araç biraz yükselse hava akımından etkilenerek kendisine zarar verir, tersine alçalırsa denize çarpıp parçalanmasına yol açar.) yüksek hızlara ulaşabilen bir kargo aracıdır. Bu araç denizdeki kararsız bölgede 650 Km/h hıza ulaşabilen gemi-hovercraft-uçak melezi bir araçtır. Bilinenlere göre bu araç 1000 den fazla tank mürettebat ve erzak taşımaktadır.
Zemin etkili araç
Bir zemin etkili araç (GEV) olarakta bilinen kanatları ve yüzey arasındaki aerodinamik etkileşimden yararlanarak, dünyanın yüzeyine yakın seviyede uçuş yapan zemin etkili uçak-gemi arası bir araçtır. GEV ayrıca bir kanadın-zemin-etkisinde bir (WIG) araçtır, flarecraft, deniz skimmer, ekranoplan, SkimMachine, ya da bir kanadin-yüzey etkili gemi (WISE) olarak bilinir.
Ekranoplan’ın Mekaniği
Bir GEV bazen arasında bir geçiş olarak karakterize hoverkraft ve bir uçak değildir fakat bunların arasında bir araçtır. İki aracında karakteri bu araçta mevcuttur . Bir hovercraft statik basınçlı hava yastığı (tabandan aşağı doğru hava üfleyen fan) üzerine desteklenmektedir. uçak ise hava ittirmesiyle kendisini hızlandıran bir araçtır. Ekranoplan ise su ile hava arasındaki en kararsız bölgede bu iki aracın yaptığı şeyi mükemmel bir uyum ile yapmaktadır. Kanat uçlarındaki suya değen kayık tipli bir havuz ile suya tutunmaktadır.
Ek Yardımcı motorlar tarafından kanatları altında üfleme motorları olan bir hovercraft benzeri bir etkiyi veya kalkışı yardım etmek amaçlı kullanılmıştır. Rus Lun ve Dingo gibi bazı GEV tasarımlarında, “güç destekli ram” kullanıldı. Bir GEV bu zemin etkisi olmadan etkili bir şekilde kullanmasının önüne geleneksel bir uçaktan farklıdır ve onun çalışma yüksekliği buna göre sınırlıdır böylece kanat açıklığı da farklılık göstermektedir. Bazı GEVler, aslında, zemin etkisinden çıkabiliyor.
Son yıllarda farklı GEV türleri çok sayıda sivil ve askeri kullanım için geliştirilmiştir. Bununla beraber, bu genel olarak kullanılan zanaat içinde değildir
Ekranoplan tarihçesi
1920’lerin ortalarına gelindiğinde, “zemin etkisi” olgusunu pilotlar bir açılış işlemi sırasında piste yaklaştığında uçaklar daha verimli hale gelmesi söz konusu olabileceğini iyi biliniyordu. 1934 yılında ABD Ulusal Havacılık Danışma Komitesi kadar konu üzerinde bu noktaya bir araştırma özeti İngilizce tercümesi; “Teknik Memorandumu 771, Uçaklar ve Kalkış ve İniş üzerine Yer Etkisi”, yayınladı. Fransız yazar Maurice Le Sueur Bu olguya dayanarak bir öneri eklemişti: “Burada mucitler hayal gücü geniş bir alan sunuyor zemin girişim işinde hızlı bir araçtır, büyük oranlarda belirli bir seviyede uçuş için gereken gücü azaltır. Aynı zamanda ekonomik lokomosyon: Tasarım çığır girişim bölgesi içinde her zaman bir uçak yere eşit değildir ve gözden geçirme denilen rakım manevra hiçbir özgürlük için izin verir, çünkü ilk bakışta bu alet tehlikelidir. Ama büyük ölçekli uçak, bitti.. su, soru denenebilir … ” deneysel araçları Az sayıda inşa eden İskandinavya ve Finlandiya’dan hemen önce, İkinci Dünya Savaşı meydana gelmiştir. 1960’ların, teknoloji nedeniyle bağımsız katkıları büyük ölçüde, gelişmeye başlamıştır Rostislav Alexeyev, Sovyetler Birliği ve Alman Alexander Lippisch , Amerika Birleşik Devletleri ile çalıştı. Lippisch bir uçak mühendisi olarak çalıştı, oysa Alexeyev bir gemi tasarımcısı olarak kendisini arka planda tuttu. Alexeyev ve Lippisch etkisi bugün görülen GEV araçlarda hala çok belirgindir.
Uzmanlar karayollarındaki yük ve yolcu trafiğini denizlere aktaracak hem de bunu ucak süratiyle yapacak olan Ekranoplanların ulaşımda bir devrim yaratacağını ifade ediyor. “yarı ucak yarı gemi” olarak geliştirilen gizli bir askeri projenin kod adı “Proje 903″ dur.
